Armoede is in strijd met artikel 27 van het kinderrechtenverdrag dat stelt dat elk kind recht heeft op een levensstandaard die toereikend is voor zijn ontwikkeling. In Nederland groeien 315.000 kinderen op in armoede. Kansengelijkheid hangt samen met verschillende facetten, zoals wonen, werken, opvang, maar ook met armoede. De definitie van armoede van het Sociaal en Cultureel Planbureau luidt: “mensen zijn arm wanneer ze gedurende langere tijd niet de middelen hebben om te kunnen beschikken over de goederen en voorzieningen die in hun samenleving als minimaal noodzakelijk gelden.”

In het kader van kansengelijkheid is een veilige relatie tussen jonge kinderen (van geboorte tot 4-jarige leeftijd) en hun ouders en verzorgers cruciaal voor de breinontwikkeling van het kind. Deze breinontwikkeling is sterk afhankelijk van interactie tussen kinderen en volwassenen en kan worden bedreigd door armoede, relatieproblemen, slechte huisvesting of een minder stimulerende omgeving. Het voorgaande kan leiden tot een hogere stressgevoeligheid, minder inlevingsvermogen, minder vaardigheden om relaties en in stand te houden en minder vaardigheden om te leren. Een breed scala aan voorgenomen maatregelen kunnen een cruciale bijdrage leveren aan kansengelijkheid.

In navolging van mijn bijdrage aan de vorige nieuwsbrief heb ik het verkiezingsprogramma van GroenLinks onderzocht op plannen welke specifiek voor jonge kinderen zullen bijdragen aan kansengelijkheid.

Investeren in een zorgzame samenleving

Afschaffing van marktwerking in de zorg en het omvormen van zorgverzekeraars tot zorgfondsen (met per regio eigen zorgplannen) kan leiden tot betere afstemming tussen zorgverleners en meer ruimte voor preventie. GroenLinks wil veel investeren, maar specifieke bestemmingen zoals expertise van jeugdartsen, wijkteams en consultatiebureaus en de begeleiding van jonge ouders worden niet genoemd. In het kader van individuele vrijheid in een zorgzame samenleving wordt abortus uit het Wetboek van Strafrecht gehaald, de verplichte bedenktijd afgeschaft en de abortuspil bij de huisarts beschikbaar gesteld; maatregelen die voorkomen dat kinderen ter wereld komen in een gezin dat er nog niet klaar voor is.

Onderwijs en opvang

Er zijn genoeg programmapunten ten aanzien van het onderwijs, maar voor kinderen die nog niet naar school gaan is minder terug te vinden in het verkiezingsprogramma. Gratis opvang klinkt als een mooi streven, maar al in het kabinet Rutte II wordt vastgesteld dat de kwaliteit van de opvang over het algemeen nog niet voldoende is. Kinderen worden soms door teveel verschillende personen verzorgd om een band te kunnen opbouwen. Bovendien is uit onderzoek gebleken dat vier dagen opvang voor kinderen uit hogere sociaaleconomische milieus zelfs de ontwikkeling remt.

Plannen met betrekking tot wonen en huisvesting, zoals huurverlaging, meer sociale huisvesting en meer leefbare wijken zullen bijdragen aan veiliger thuissituaties.  De stress om de staat van de woning, of de huur kan worden betaald of dat er te weinig tijd is voor ontspanning en plezier (bijvoorbeeld voorlezen, praten en stimuleren tot spel) kan worden weggenomen, met enorm positieve gevolgen.

Werken en zorgen

Grote “winst” bij het streven naar een samenleving waarin evenveel waarde wordt gehecht aan werken als aan zorgen kan worden gehaald uit het maken van andere keuzes met betrekking tot inkomsten en werk. Zo is daar het verhogen van het minimumloon, werktijdverkorting, het verlagen van inkomstenbelasting voor lagere inkomens en het afschaffen van erfbelasting voor “normale” huishoudens.  Voor werknemers spant GroenLinks zich in door meer zekerheid te creëren; flexibele en nulurencontracten en schijnzelfstandigheid moeten tot het verleden gaan behoren. De arbeidsmarkt moet op de schop en flexibeler worden voor werknemers. Werkgevers zullen bijdragen aan het kunnen thuiswerken. Werknemers krijgen meer mogelijkheden om te zorgen. GroenLinks wil zich inspannen voor een overheid die voorziet in basiszekerheid; een basisinkomen, hulp bij herscholen of wanneer er een afstand tot de arbeidsmarkt is ontstaan en ondersteuning bij problematische schulden.

Verschillende culturele achtergronden of opgroeien in een niet-traditionele gezinssamenstelling passen in een inclusieve maatschappij. Op overheidsniveau moet institutioneel racisme worden aangepakt en wat GroenLinks betreft moet er een nationale aanpak ontwikkeld worden voor het bestrijden van discriminatie op de arbeidsmarkt, het onderwijs, de volkshuisvesting en sport.

Een bijzonder relevante zin voor de strekking van dit artikel staat in het hoofdstuk over migratiebeleid: “Het recht op gezinsleven is een fundamenteel recht.”

Mijn onderzoek van het programma leert dat de kiezers die begaan zijn met een veilige, stimulerende omgeving van het jonge kind bij GroenLinks aan het goede adres zijn.