Enkele maanden geleden is Milieudefensie samen met bewoners van Schiedam en GroenLinks begonnen met het meten van de luchtkwaliteit in drukke straten in de stad. Uit de eerste resultaten van de metingen blijkt dat de lucht behoorlijk verontreinigd is. De luchtkwaliteit voldoet aan de wettelijke normen, maar schade aan de gezondheid is bij de gemeten concentraties waarschijnlijk. Vooral kwetsbare groepen zoals kinderen, ouderen en chronisch zieken kunnen door de luchtverontreiniging meer gezondheidsklachten krijgen, zoals astma, aderverkalking of allergie. De meetresultaten geven geen reden om gerustgesteld achterover te leunen.
Milieudefensie heeft vorig jaar het initiatief genomen om samen met bewoners de luchtkwaliteit in drukke straten in Nederland een jaar lang te gaan meten. In Schiedam wordt sinds een paar maanden gemeten aan de Jan Evertsenweg, de Havendijk, de Sweelincksingel en de Vlaardingendijk. GroenLinks steunt de meetcampagne en vindt het belangrijk dat bewoners zelf de metingen regelen. Milieudefensie stuurt eens per maand meetbuisjes op die moeten worden opgehangen bij een drukke straat. Na een maand moet de bewoner de buisjes opsturen om in een laboratorium de concentratie stikstofdioxide te bepalen. Door een jaar lang op deze manier te meten, krijgen bewoners een goed beeld van de mate van luchtverontreiniging in hun buurt.
Stikstofdioxide is een ongezonde stof die vooral in uitlaatgassen zit. Brommers, auto’s, vrachtauto’s, dieseltreinen en schepen stoten deze stof uit , naast andere vuile stoffen zoals roetdeeltjes. Het meten van al die vuile stoffen is moeilijk en duur en daarom wordt alleen stikstofoxide gemeten. Deze stof geeft een goede indicatie hoe vuil de lucht op een bepaalde plek is. De meetresultaten kunnen bewoners en GroenLinks gebruiken om ze te vergelijken met de concentraties die de overheid voor de meeste Schiedamse straten heeft berekend. Die berekeningen doet de overheid aan de hand van een beperkt aantal metingen en een ingewikkeld rekenmodel waarin de hoeveelheid verkeer in een straat wordt verwerkt. De berekeningen geven nogal eens een te rooskleurig beeld. Door zelf metingen te doen wordt duidelijk of de berekende resultaten kloppen met de werkelijkheid.
Volgens de berekeningen is de luchtverontreiniging in Schiedamse straten hoog, maar niet normoverschrijdend. De eerste resultaten van de metingen wijken niet af van de berekende luchtverontreiniging. Het is echter nog te vroeg om definitieve conclusies te trekken, daarvoor zijn meer metingen over een langere periode nodig. De norm die de overheid voor stikstofdioxide heeft vastgesteld is naar de mening van GroenLinks te hoog, omdat er niet alleen is gekeken naar schadelijke gezondheidseffecten maar ook naar de haalbaarheid. Volgens de WHO (World Health Organisation) zijn lagere normen voor luchtverontreiniging vanuit gezondheidskundig oogpunt noodzakelijk.
Er is veel onderzoek naar de gezondheidseffecten van wonen langs drukke wegen. Uit die onderzoeken blijkt dat de uitlaatgassen verantwoordelijk zijn voor het ontstaan en het verergeren van gezondheidsklachten. Zo blijkt langdurige blootstelling aan uitlaatgassen verergering van astma en verlaging van de weerstand tegen longinfecties te kunnen veroorzaken. Allergische reacties kunnen sterker worden, maar ook hart- en vaatziekten kunnen verergeren. Ook zijn er aanwijzingen dat er een verband is tussen verkeersgerelateerde luchtverontreiniging en autisme, vroeggeboorte en geboortegewicht. Onderzoek heeft uitgewezen dat de luchtverontreiniging in Nederland verantwoordelijk is voor een gemiddelde levensduurverkorting van 1 jaar. Dit is vergelijkbaar met de levensduurverkorting door overgewicht en te weinig beweging en hoger dan de levensduurverkorting door verkeersongevallen en infectieziekten.
De onderzoeken naar de gezondheidseffecten van verkeersgerelateerde luchtverontreiniging zijn gebaseerd op gemiddelden van grote groepen mensen. Het kan dus heel goed zijn dat de ene bewoner nergens last van heeft en dat de andere zware astma heeft door het wonen langs een drukke straat. Onderzoek heeft wel aangetoond dat bepaalde groepen mensen extra gevoelig zijn voor luchtverontreiniging. Het gaat dan om kinderen, ouderen, zwangere vrouwen, mensen met hart- en vaatziekten en mensen met een luchtwegaandoening. Het is dus niet voor niets dat de GGD adviseert niet direct langs drukke wegen te bouwen en gevoelige bestemmingen zoals scholen binnen 100 meter van een drukke weg sterk afraadt.
Wie meer wil weten kan een blik werpen op de volgende websites:
http://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/609330008.pdf (GGD richtlijn luchtkwaliteit en gezondheid)
http://www.milieudefensie.nl/luchtkwaliteit/hoe-vervuild-is-de-lucht-in-mijn-straat (over de meetcampagne van Milieudefensie)
http://www.dcmr.nl/luchtkwaliteit/index.htm (over het luchtmeetnet van de DCMR)
http://www.atlasleefomgeving.nl (kaarten met berekende verkeersgerelateerde verontreiniging met stikstofdioxide en fijn stof)