Het college schrijft dat volgens de Maaskoepel er nu nog geen urgentieverklaring kan worden afgegeven, omdat er “in formele zin geen zicht is op sloop of grootschalige renovatie”. Die redenering klopt niet, dat er gesloopt of gerenoveerd zal worden is zeker. Daarnaast zijn er andere mogelijkheden dan een stadsvernieuwingsurgentie. Dat het college zich op deze manier heeft laten afschepen door de Maaskoepel zegt veel over hoe het college denkt over de problemen van de bewoners van de Staatsliedenbuurt.

Even terug naar de commissievergadering van 23 mei. We kwamen daar met z’n allen tot de conclusie dat het voor de bewoners het beste zou zijn als er snel gestart wordt met de herstructurering van de Staatsliedenbuurt. Snel de plannen voor sloop en nieuwbouw concreet maken, zodat de bewoners kunnen verhuizen, weg uit de ellende. Maar omdat de gemeente en Woonplus het nog niet eens zijn over de prijs voor de grond en de woningen van Woonplus, kan dat nog wel eventjes op zich laten wachten. Niemand wilde dat de bewoners nog een winter in vieze, tochtige, vochtige, beschimmelde flats moeten wonen, dus moest er een oplossing gevonden worden. Ik deed de suggestie om te bekijken of het mogelijk is om de bewoners een urgentieverklaring te geven. En het doet er wat mij betreft niet toe of dat nu een stadsvernieuwingsurgentie, een medische urgentie of een urgentie op andere gronden is. Wethouder Laan zegde toe “te kijken met de 12 collega’s uit de regio of er iets kan [...] omtrent onder andere urgentieverklaringen”. Mijn hart maakte een sprongetje, want ik had het idee dat Laan hartstochtelijk zou gaan pleiten voor een oplossing. Ik had ook de oprechte hoop dat het zou lukken, dat we het ei van Columbus gevonden hadden.

De update die het college op de valreep voor het zomerreces stuurde is teleurstellend. Niet alleen omdat het idee van de urgentieverklaring wordt afgeschoten, maar ook omdat uit de korte passage daarover een vreselijke gemakzucht, gelatenheid en desinteresse spreekt.

Mijn suggestie was niet uit de lucht gegrepen. Voor ik in de commissievergadering voorstelde om een urgentieverklaring te regelen voor de bewoners van de Staatsliedenbuurt, heb ik onderzoek gedaan. Na het teleurstellende bericht ben ik er nog even wat dieper ingedoken. Nog steeds denk ik dat de oplossing wél in een urgentieverklaring gevonden kan worden. 

Voor de verdeling van sociale huurwoningen in de regio Rotterdam wordt door 12 gemeenten en 22 woningcorporaties samengewerkt. Er is een regionale verordening Woonruimteverdeling, die in alle aangesloten gemeenten exact hetzelfde is. Daarin is ook geregeld wanneer je in aanmerking komt voor een urgentieverklaring.

Het samenwerkingsverband van de corporaties heet Maaskoepel en de woningen worden aangeboden via woonnet Rijnmond. Met een urgentieverklaring krijg je voorrang op andere woningzoekenden.

Volgens de huisvestingswet zijn de colleges van de gemeenten bevoegd om urgentieverklaringen af te geven. De colleges van Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Capelle aan den IJssel hebben die bevoegdheid gedelegeerd aan de SUWR, de Stichting Urgentiebepaling Woningzoekenden Rijnmond.

Op de website van de SUWR, maar ook in de verordening, kun je lezen dat er een aantal soorten urgenties zijn. Drie daarvan zijn op dit moment relevant: de stadsvernieuwingsurgentie, de medische urgentie en de urgentie als de woning onbewoonbaar is.

Wethouder Laan heeft, zo lezen we in de update, direct na de vergadering contact gehad met de directeur van de Maaskoepel. (Met het samenwerkingsverband van de corporaties, dus niet met de 11 andere gemeenten in de regio en niet met de stichting die over de urgenties gaat.) In het contact is blijkbaar gesproken over het afgeven van een stadsvernieuwingsurgentie. Volgens de verordening mag die afgegeven worden als er binnen 18 maanden gesloopt of ingrijpend gerenoveerd gaat worden. Door het gedoe tussen de gemeente en Woonplus is er nog geen definitief sloop- of renovatieplan. Dat de directeur van de Maaskoepel dan zegt “Nee, kan niet,” snap ik wel. Strikt formeel wordt niet aan de voorwaarden voldaan. Of het gesprek vervolgens ook gegaan is over de uitzonderlijke situatie en of er vanwege die situatie niet van de regels afgeweken kan worden, vertelt het verhaal niet. Bovendien gaat de Maaskoepel er niet eens over, maar de gemeente zelf.

Als een stadsvernieuwingsurgentie niet kan, of we dat niet willen, dan kan er nog wel gekeken worden naar een aantal andere mogelijkheden.

Sowieso komt een aantal mensen in de Staatsliedenbuurt in aanmerking voor medische urgentie. Die mensen hebben door de schimmel en het vocht ademhalingsproblemen en zelfs longziektes. Dat is alleen een oplossing voor mensen die aantoonbaar medische klachten hebben door de staat van de woningen.

De uiterste optie zou zijn om de woningen onbewoonbaar te verklaren. Ik ken een paar woningen in de Staatsliedenbuurt waarvan je je kunt afvragen of dat niet zou moeten. Het feit dat de gemeente nu een brief van de Huurdersbelangenorganisatie Woonplus (HOW) ziet als officieel handhavingsverzoek namens de bewoners is een eerste stap in de goede richting.

De meest eenvoudige en daarmee ook de snelste oplossing is een andere. In artikel 2 lid 5 van bijlage 1 van de verordening Woonruimteverdeling lees ik namelijk: “Het bestuursorgaan dat belast is met het beslissen op aanvragen om een urgentieverklaring is, indien strikte toepassing van deze verordening zou leiden tot weigering van een urgentieverklaring, bevoegd om toch een urgentieverklaring toe te kennen indien weigering van een urgentieverklaring leidt tot een schrijnende situatie.”

Dat er in de Staatsliedenbuurt sprake is van een schrijnende situatie zal niemand ontkennen. Er staat het college dus niets in de weg te besluiten om een urgentieverklaring toe te kennen. Als het college de bereidheid toont om een beroep te doen op deze hardheidsclausule, dan is er voor de bewoners van de Staatsliedenbuurt zicht op een oplossing. Niet nog een winter in vieze, tochtige, vochtige, beschimmelde flats.

Als het voor mij als raadslid – zonder de hulplijn van ondersteuning door deskundige ambtenaren in te zetten – een uurtje werk is om alternatieven te vinden voor de door de Maaskoepel afgewezen oplossing, dan denk ik te mogen concluderen dat het college gewoon niet wil.

Volgens mij is wethouder Laan niet dom of naïef en weet ze best dat er andere mogelijkheden zijn. Als ze echt zou willen, dan is ze slim genoeg en heeft ze genoeg haar op de tanden om te zorgen dat er een oplossing komt. Woonplus en het college, met wethouder Laan voorop, moeten zich schamen dat ze de bewoners van de Staatsliedenbuurt zo in de kou laten staan.

Yorick Haan
fractievoorzitter