Fractievoorzitter Yorick Haan stond aan het begin van zijn verhaal even stil bij de toekomst van GroenLinks.
"Nu het einde van de raadsperiode nadert is de neiging groot om met weemoed terug te kijken. Dit is niet alleen de laatste begrotingsbehandeling in deze raadsperiode, maar ook de laatste ooit waar GroenLinks inbreng zal leveren. Er komt een einde aan een periode én aan een tijdperk. Een partij die 35 jaar geleden ontstond uit een samenwerking, gaat op in een nieuwe samenwerking. Ons geluid is altijd nadrukkelijk aanwezig geweest. Soms vanuit de oppositie, maar niet minder nadrukkelijk vanuit de coalitie. Maar laten we niet weemoedig doen. We moeten vooruit."
Waar de VVD in felle bewoordingen de aanval op GroenLinks en links in de volle breedte opende, riep Yorick op de verkiezingen buiten de raadszaal te houden.
"De gedachten dwalen ook al vaak af naar 18 maart. Er worden lijsttrekkers gekozen, kandidatenlijsten samengesteld en programma’s geschreven. We voelen de eerste campagnekriebels. Die horen niet hier. We moeten het nu hebben over de begroting."
Vervolgens becommentarieerde hij de begroting, stelde vragen, vroeg om toezeggingen en diende voorstellen in.
"In Schiedam kun je subsidie aanvragen als een activiteit bijdraagt aan de subsidiedoelen. De raad stelt met de begroting die doelen vast. Om voor subsidie in aanmerking te komen moet voldaan worden aan allerlei vereisten, onder andere verwoord in de algemene subsidieverordening. Een van de vereisten is dat een aanvraag voor een jaarlijkse of meerjaarlijkse subsidie 4 maanden voor aanvang van het subsidietijdvak moet zijn ingediend. Het college beslist uiterlijk één dag voor de aanvang van het subsidietijdvak. Eén dag. Gelukkig wacht het college meestal niet tot het laatste moment, maar in de praktijk komt een beschikking vaak in december. Dat maakt het voor de subsidieaanvragers erg lastig werken. Ze moeten, net als de gemeente, op tijd de begroting rond hebben en activiteiten kunnen voorbereiden. Een besluit op het laatste moment leidt tot onzekerheid en zelfs tot het schrappen van activiteiten. Daarom stellen we met een motie voor om te onderzoeken of voortaan 1 november als uiterste beslisdatum gehanteerd kan worden."
Wethouder Volkman zei dat pas nadat de begroting is vastgesteld een beslissing genomen kan worden over de toekenning van subsidies. Yorick gaf aan dat het in Rotterdam, Amsterdam en Utrecht wel kan en dat het in Schiedam dus ook zou moeten kunnen. De motie kreeg steun van een ruime meerderheid van de raad, D66, DENK, VVD en LOS stemden tegen.
"De scoutingverenigingen in Schiedam dragen bij aan de subsidiedoelen die we hebben op het terrein van sporten en bewegen. Maar omdat scoutingverenigingen niet gezien worden als sportverenigingen komen ze niet in aanmerking voor die subsidies. Dat is niet eerlijk. Scoutingverenigingen dragen bij aan de doelen, dan moeten ze ook voor die subsidies in aanmerking komen. Daarom een motie om scoutingverenigingen voortaan als sportverenigingen te behandelen."
Na een behoorlijk technische discussie over de subsidies waarvoor scoutingverenigingen in aanmerking komen, zegde wethouder Volkman toe te onderzoeken of er een beroep gedaan kan worden op alle subsidieregelingen waar de verengingen voor in aanmerking zouden moeten komen. Met die toezegging op zak werd de motie ingetrokken.
"Voor een aantal instellingen is een deel van de subsidie die ze ontvangen een tegemoetkoming in de huurlasten. Een deel van die instellingen huurt van de gemeente. Over de discrepantie tussen de door de gemeente opgelegde huurverhoging en de stijging van de subsidies hebben we gediscussieerd toen de raad een noodfonds voor cultuur instelde. Opvallend in die discussie was, dat er geen duidelijk beeld is hoeveel subsidiegeld er terugvloeit in de gemeentekas als huurpenningen. Daarom een motie om die geldstromen inzichtelijk te maken. Dan krijgen we een beter beeld van de financiële positie van de instellingen én de gemeente."
Wethouder Volkman zegde hierop toe alle beschikbare informatie over de geldstromen te verzamelen en een overzicht aan de raad te sturen. Door die toezegging was de motie niet meer nodig en werd dan ook ingetrokken.
"Er is de afgelopen jaren veel tijd en energie gestoken in het bundelen van de krachten rond natuur- en duurzaamheidseducatie. De raad steunde de inspanningen door de subsidie voor natuur- en milieueducatie niet ineens volledig te schrappen. De raad amendeerde de begroting om te zorgen dat dit jaar 50 duizend euro beschikbaar is. De raad onderstreepte ook het belang van overleg tussen gemeente en Code Groen Educatie om te bepalen welke middelen nodig zijn om de activiteiten te kunnen voortzetten. Er is dit jaar opnieuw veel inzet gepleegd om vanaf volgend jaar volledig op eigen benen te kunnen staan. In een brief pleit Code Groen voor het alsnog ontwikkelen van een visie op NDE, voor het behoud van de website ‘Parels van Schiedam’, voor het voorzetten van het lidmaatschap van de vereniging van Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling en voor een ‘duwtje in de rug’. Dat duwtje in de rug gunnen we ze graag. Vandaar dit amendement."
Het amendement kreeg steun van de hele raad, behalve van LOS.
"Of we geld beschikbaar stellen of niet, een visie op natuur- en duurzaamheidseducatie hoort onderdeel te zijn van het natuur- en duurzaamheidsbeleid van de gemeente. We horen graag of het college er ook zo tegenaan kijkt."
Wethouder Hamerslag gaf aan dat het college geen aparte visie op dit onderwerp zal maken, maar dat het college natuur- en duurzaamheidseducatie wel belangrijk vindt en in gesprek blijft met Code Groen.
"In de nieuwe cultuurvisie is de subsidiëring van culturele instellingen herzien. De herziening dreigt voor kleinere instellingen en initiatieven nadelig uit te pakken. Over de gevolgen worden ze pas in december geïnformeerd. Daardoor is er onvoldoende tijd om te anticiperen op de nieuwe situatie. Deze kleinere instellingen en initiatieven zijn van groot belang voor culturele diversiteit en wijkgerichte programmering. Voor participatie van Schiedammers. Bovendien dragen ze bij aan de levendigheid, betrokkenheid en aan sociale samenhang. Er is een gewenningsperiode nodig om te voorkomen dat waardevolle culturele activiteiten verloren gaan als gevolg van én in strijd met de cultuurvisie. We horen graag van het college of de gevolgen van het nieuwe toewijzingsbeleid voor de kleinere instellingen uitpakken zoals verwoord door de CultuurCoalitie. Is er in de begroting geen enkele ruimte om problemen te voorkomen? Wat gaat de wethouder doen om een slagveld te voorkomen? Afhankelijk van de beantwoording overwegen we in tweede termijn een amendement in te dienen. Voor de zuiverheid van de discussie delen we het concept vast met u."
Na een felle discussie tussen raadsleden onderling en van de raad met wethouder Hamerslag, kwam er een toezegging dat de kleinere culturele instellingen en activiteiten niet in gevaar zullen komen. Het amendement was daarom niet meer nodig.
"De gang van zaken rond de cultuurvisie laat zien hoe belangrijk goede communicatie is. Hoe noem je dingen. Wat zeg je. Hoe zeg je het. Wanneer zeg je het. Communicatie en participatie gaan in Schiedam te vaak niet goed. Schiedammers voelen zich niet gehoord en slecht geïnformeerd. We moeten ze betrekken. We moeten luisteren. We moeten goed, duidelijk en begrijpelijk informeren."
"Bij de begrotingsbehandeling in 2018 verzocht de raad unaniem om teksten namens de gemeente voortaan in begrijpelijke taal te schrijven. Sindsdien heeft de gemeente samen met de taalambassadeurs hard gewerkt aan het ambitieplan taalvaardig Schiedam, dat regelmatig geactualiseerd wordt. De cijfers liegen er niet om. In 2018 was er sprake van 20 procent laaggeletterdheid. In het jongste ambitieplan gaat het over 32 procent van de Schiedammers, die moeite heeft met lezen, schrijven, rekenen of digitale vaardigheden. De ambities zijn goed, de inzet erg nodig! D66 en GroenLinks vullen die inzet graag aan met een nieuw instrument. Arnhemmers mogen brieven met onbegrijpelijke taal terugsturen. De ambtenaar die de brief schreef heeft tien dagen om met een verbeterde brief te komen. Uit een eerste evaluatie blijkt dat de terugstuurservice waardevolle en leerzame reacties oplevert. Achter de schermen deden D66 en GroenLinks al wat voorwerk, nu dienen we samen een motie in om ook in Schiedam een terugstuurservice te starten."
Wethouder Zwang zei dat het college de motie omarmt. De motie werd unaniem aangenomen.
"Een werkgroep uit de raad werkte samen met ambtenaren aan participatiebeleid en een participatieverordening. Aan het eind van de vorige raadsperiode werd het beleid vastgesteld, aan het begin van deze periode de verordening. Een participatieverordening is een andere manier van werken en processen inrichten en een andere manier van contact hebben met de inwoners. Je moet zorgen dat die andere werkwijze is ingebed in de ambtelijke organisatie. Ervaringen die je opdoet moeten we evalueren en gebruiken om de verordening bij te stellen. Te vaak zien we nu nog dat communicatie rond allerlei projecten niet goed verloopt. Dat leidt tot vertraging. Dat leidt tot ergernissen. Dat leidt tot verlies van vertrouwen en soms zelfs tot rechtszaken. In het participatiebeleid werd een evaluatie aangekondigd voor 2024. Kan het college aangeven of en wanneer we die mogen verwachten?"
Wethouder Zwang deed de toezegging dat er goed naar het beleid en de verordening gekeken zal worden. De gemeentelijke rekenkamer doet een onderzoek naar het participatiebeleid, wat waarschijnlijk zal leiden tot een aantal adviezen om de verordening aan te passen.
"De uitvoering van de programma’s voor groen, buitenruimte en mobiliteit blijft horten en stoten. Over uitvoeringsprogramma’s zoals voor de aanpak van huiselijk geweld en het Nationaal Programma Nieuwland en Oost worden we niet bijgepraat of niet zo regelmatig als afgesproken. Kleine succesjes dienen als bewijs dat er wat gebeurt. Ondertussen worden “grote” dingen doorgeschoven. De afgelopen 8 jaar zijn ruim 2.000 bomen verdwenen - niet herplant. Steeds meer speeltuinen worden afgekeurd. Tegelijkertijd worden speeltuinen die nog prima in orde zijn vervangen. Steeds meer fiets- en voetpaden zijn in slechte staat en bruggen onveilig. Er komen steeds meer klachten over de afhandeling van meldingen die bijvoorbeeld via de BuitenBeter App gedaan worden. De aandacht voor geweld tegen vrouwen lijkt te verslappen. Drie jaar na de start van het Nationaal Programma moet het eerste jaarverslag nog komen."
"De visies zijn er. De ambities zijn goed. De uitvoering gaat niet altijd goed. Daar moet verandering in komen. We moeten goed begroten en de focus op het aanpakken en oplossen van problemen houden."
"De meeste Schiedammers zijn helemaal niet bezig met verkiezingen. Ze zijn bezig met alledaagse problemen. Haal ik het einde van de maand? Waar parkeer ik mijn auto? Hoe moet dat met die nieuwe erfpachtcanon? Laten we daarom de verkiezingsrethoriek buiten laten. Laten we die bewaren voor de campagne, de verkiezingsdebatten en de verkiezingsflyers. Laten we hier gewoon ons werk doen. Dat is wat de stad en de Schiedammers verdienen."