In september 2014 (ja, u leest het goed, anderhalf jaar geleden) deed staatssecretaris Dijkhoff een oproep aan alle Nederlandse gemeenten om te zoeken naar de mogelijkheid om voor de oorlog gevluchte medemensen op te vangen.

Op 25 september 2014 (ja, u leest het goed, anderhalf jaar geleden) heb ik het opvangen van vluchtelingen willen agenderen voor een debat in de commissievergadering. Mijn verzoek tot agendering was voor de commissievergadering van 14 oktober 2014. Ja, u leest het goed, anderhalf jaar geleden. Dit verzoek tot agendering werd door de agendacommissie afgehouden met het idee er een stadserfbijeenkomst over te organiseren. Hoewel we eigenlijk wilden peilen wat de standpunten van de fracties in de gemeenteraad waren over de opvang van vluchtelingen, zijn we hiermee akkoord gegaan.

Dit stadserf liet ook weer eens op zich wachten en vond plaats in januari 2015 (jawel, u leest het goed, meer dan een jaar geleden). De schrijnende cijfers en berichten over vluchtelingen ten spijt weigerde het stadsbestuur haast te maken met het op zijn minst peilen of er mogelijkheden waren voor opvang van vluchtelingen. En dat niet alléén met het idee dat die mensen geholpen moeten worden, maar ook dat het gereed maken van bestaande gebouwen helpt tegen leegstand en bijdraagt aan de lokale economie.

Door een verkeerde berichtgeving op de website schiedamsnieuws.nl op basis van een voorbeeld dat genoemd is voor mogelijke opvang (ook journalisten die in hun redactieverklaring zeggen vrij te zijn van 'newspeak' zouden aan hoor en wederhoor moeten doen) en de onrust die daardoor ontstond bij bezorgde inwoners liep dit stadserf niet bepaald zoals bedoeld.

Het duurde wederom maanden, tot 8 september, voordat er enige beweging kwam. En ook dat leest u goed, dit was alweer een half jaar geleden. De beweging kwam pas ná de afschuwelijke foto van een verdronken kleuter die ons allen op het netvlies gebrand staat. Niet dat de situatie in de maanden ervoor zoveel beter was! Waaruit weer blijkt dat ons college, zoals veel bestuursorganen in ons land, zich niet laat leiden door visie, maar veeleer door emotie in de media. Als het kind verdronken is, dempt men de put.

Maar de positieve kant van de medaille: er zou nu wél gezocht worden naar een passende locatie! Dit heeft weer even geduurd. De gemeenteraad is in een paar bijeenkomsten op de hoogte gehouden van enkele ontwikkelingen, maar de stad tastte in het duister. Na weer maanden van stilte, slechts onderbroken door de mededeling dat "we er echt mee bezig zijn", kwam dan het voorstel:

Er worden vijftig plaatsen gecreëerd voor mensen met een verblijfsvergunning. Prachtig toch? Zo maken we plaats in de AZC's en worden de wachtlijsten voor een sociale huurwoning niet langer. Dat is inderdaad een meerwaarde, maar niet de opdracht die het college van de raad heeft meegekregen. Deze vijftig plaatsen zijn er vijftig die we toch al hadden moeten plaatsen, want ze maken gewoon deel uit van onze huisvestingstaak dit jaar als gemeente. Kwantitatief is er dus niets extra gedaan!

Dat hiermee een poging wordt gedaan om in moeilijke tijden capaciteit vrij te maken in AZC's en tegelijk de woningmarkt te ontlasten, is een goede reden om blij te zijn met de beweging en er op zijn minst niet tégen te zijn. Maar tegelijkertijd krijgen de statushouders die in de Willem Passtoorsstraat worden opgevangen geen fatsoenlijke woning en geen uitkering, terwijl andere statushouders wél krijgen waar ze recht op hebben: rechtsongelijkheid. En zoals Frans Hamerslag terecht namens GroenLinks en Progressief Schiedam opmerkte: het feit dat de sociale woningmarkt moet worden ontlast, legt pijnlijk bloot dat de sociale woningmarkt jarenlang verkwanseld is. 

Maar het ergste is, dat het college in Schiedam deze opvang profileert als een humane daad. Het statement van de burgemeester op 8 september toonde compassie en daadkracht. Toen zei Cor Lamers: “Het college van B en W wil de ogen voor dit leed, dit internationale vraagstuk niet sluiten. Vanuit menselijk oogpunt komen we, net als heel veel landgenoten, in actie.”

Het resultaat een half jaar (ja, u leest het goed) later? Goede sier maken met het realiseren van een opgave die er al lag, waarbij statushouders ook nog eens worden gedegradeerd tot tweederangs burgers.

Om je te diep te schamen.

Wijbrand Boon