Maar we zijn nog niet klaar. Jongeren, gezinnen en senioren smachten naar een woning, terwijl de energietransitie doorgaat en we meer behoefte hebben aan groen in onze omgeving.
We hebben op het terrein van bouwen en wonen veel plannen. Een dak boven je hoofd is immers een grondrecht en om de wooncrisis op te lossen, zullen we ook in Schiedam de komende jaren naar nieuwe en vernieuwende manieren van huisvesting moeten kijken.
ACTIEPUNTEN
- Vaste percentages sociale huurwoningen en woningen in het middensegment (koop en huur) bij alle nieuwbouw
- Invoering van een zelfbewonings-plicht en anti-speculatiebeding
- Een huurplafond en een maximale huurstijging instellen voor nieuwe huurwoningen in de vrije sector
- Leegstaande bedrijfs- en kantoorpanden omvormen tot woningen
- Investeren in mooiere en gemengde wijken
- Doorstroming naar een passende woning in de eigen buurt voor jongeren én ouderen aantrekkelijker maken
- Leegstaand gemeentelijk vastgoed benutten voor kunst, cultuur of buurthuizen
- Alternatieve woonvormen zoals coöperaties, woon-zorgclusters en woongroepen verwelkomen
- Bij nieuwbouw inzetten op bereikbaarheid met het openbaar vervoer en de fiets en verlagen van de parkeernormen
- Bouwen binnen de grenzen van de huidige bebouwing
- Dakloosheid aanpakken door Housing First
- Uitbuiten van huurders aanpakken
- Grootschalig bouwen voor studenten en beperken van de ‘verkamering’ waar dit tot overlast leidt
- Onderhoudsverplichting
- Zorgen voor goede huisvesting van seizoenswerkers en arbeidsmigranten
- Particuliere woningverbetering bevorderen en een servicepunt energiebesparing voor huurders inrichten
- Woonoverlast aanpakken en stoppen met de dure en discriminerende ‘Rotterdamwet’
Vaste percentages sociale huurwoningen en woningen in het middensegment (koop en huur) bij alle nieuwbouw
In de huidige coalitieperiode hebben we de afbraak van de sociale woningvoorraad weten te keren. Het in stand houden van de sociale voorraad en middenvoorraad in Schiedam is noodzakelijk. Op die manier maken ook mensen die afhankelijk zijn van huurtoeslag kans op een woning in Schiedam. Maar in stand houden van deze voorraad alleen is niet voldoende. Daarom hebben we regionale woningmarktafspraken gemaakt met omringende gemeenten zodat ook zij hun deel van de sociale voorraad behouden of bouwen. Daarmee voorkomen we dat inwoners uit andere gemeenten op zoek naar een betaalbare woning bijna automatisch op Schiedam zijn aangewezen. GroenLinks wil dat de gemeente bij gronduitgifte met de ontwikkelaars afspreekt dat een vast percentage sociale huurwoningen en woningen in het middensegment wordt gebouwd. In nieuwe bestemmingsplannen willen we dit vooraf vastleggen. GroenLinks wil de verhoudingen in de woningvoorraad per buurt of wijk goed in de gaten houden. In buurten of wijken met heel veel corporatiewoningen willen we woningen in het middensegment toevoegen. Zo kunnen mensen die het iets beter krijgen, in hun buurt blijven wonen. Tegelijkertijd maken we het ook mogelijk voor corporaties en marktpartijen om locaties te ruilen, zodat corporaties betaalbaar kunnen bouwen in gebieden waar dat nu niet mogelijk is.
Invoering van een zelfbewoningsplicht en anti-speculatiebeding
Woningen zijn geen handelswaar. Daarom wil GroenLinks een zelfbewoningsplicht invoeren en een anti-speculatiebeding. Voor nieuwe koopwoningen kan dit al. Bij Schieveste hebben we dat de afgelopen periode, voor de geplande nieuwbouw, al voor elkaar gekregen, maar wat ons betreft gaat dit voor alle nieuwe koopwoningen gelden. Landelijk zijn er nu wettelijke mogelijkheden in de maak om bestaande woningen ook te beschermen tegen opkopen door beleggers. Die benutten we zo snel mogelijk ook in heel Schiedam. Daarnaast ontmoedigen we opkopen door beleggers door een invoering van een verhuurdersvergunning, voorwaarden over de minimale omvang van woningen bij splitsing en een vergunningensysteem voor kamerverhuur.
Een huurplafond en een maximale huurstijging instellen voor nieuwe huurwoningen in de vrije sector
In navolging van de gemeente Utrecht maakt Schiedam afspraken met institutionele beleggers en andere verhuurders. Daarmee lopen we vooruit op een wetsvoorstel van het kabinet om huren landelijk te maximeren. Zo houden we grip op de prijsstijging en maken we wonen voor meer mensen betaalbaar. Dit huurplafond wil GroenLinks koppelen aan een bepaald aantal vierkante meters, zodat de lagere huurprijs niet leidt tot kleinere woningen. De gemeente gaat geschillen tussen huurders en verhuurders – over bijvoorbeeld de huurprijs – beter ondersteunen.
Leegstaande bedrijfs- en kantoorpanden omvormen tot woningen
Leegstand leidt tot ergernis, verpaupering en vandalisme. Juist leegstaande panden bieden een uitgelezen kans om binnen de bebouwde omgeving nieuwe woningen te realiseren. Een goed voorbeeld hiervan is het voormalig DCMR-gebouw. Hier zijn nieuwe woningen gerealiseerd. GroenLinks wil meer leegstaande bedrijfspanden en ook gemeentelijk vastgoed ombouwen tot woningen. Als het nodig, is breiden we de leegstandsverordening in Schiedam uit om eigenaren van panden te dwingen in plaats van te stimuleren hieraan mee te werken. Dat is beter dan het pand leeg te laten staan totdat een nieuw bedrijf het eventueel wil huren.
Investeren in mooiere en gemengde wijken
Wat GroenLinks betreft moet het mogelijk zijn dat mensen van verschillende inkomensgroepen samen in de wijk wonen en elkaar tegenkomen. Op sommige locaties willen we daarom sociale huurwoningen toevoegen en in ‘corporatiebuurten’ juist meer woningen in het middensegment en de vrije sector. Het beter mengen van wijken en buurten vermindert onbekendheid met ‘de ander’. Bovendien vergroot dit voorstel de keuzevrijheid van lage inkomensgroepen. Door in elke wijk seniorenwoningen toe te voegen bevorderen we niet alleen de doorstroom en beschikbaarheid van woningen, maar kunnen ouderen in hun eigen buurt of wijk blijven wonen en behouden we ook de sociale samenhang in buurten en wijken.
In deze gemengde wijken zijn publieke of gemeenschappelijke ruimtes of voorzieningen nodig zodat sociale interactie, het elkaar tegenkomen en/of samen dingen doen, mogelijk is. Dit voorkomt dat groepen in hun eigen bubbel langs elkaar heen leven terwijl ze in dezelfde wijk wonen. Natuurlijk mag het toevoegen van duurdere woningen in wijken met veel sociale huurwoningen niet tot schade aan de bestaande sociale cohesie en samenhang leiden.
Doorstroming naar een passende woning in de eigen buurt voor jongeren én ouderen aantrekkelijker maken
Om dit te realiseren zijn voldoende geschikte appartementen voor senioren en jongeren in elke wijk nodig. Door het voor ouderen aantrekkelijker te maken om door te stromen naar een appartement (eventueel aangepast op zorgbehoefte) krijgen zij een woning die bij hun situatie past én komt er meer woonruimte beschikbaar voor starters. De gemeente kan ouderen attenderen op het aanbod van (goedkopere en meer passende) seniorenwoningen en hen desgevraagd begeleiden in zaken die bij verhuizen aan de orde zijn. Corporaties kunnen hun oudere huurders die doorstromen naar een kleinere woning een huurkorting geven en de vrijgekomen woning tegen een passende prijs verhuren. Met name de combinatie wonen en zorg helpt ouderen om de stap naar een andere woning te maken. Woon-zorgclusters zijn daarbij behulpzaam.
Leegstaand gemeentelijk vastgoed benutten voor kunst, cultuur of buurthuizen
Tijdelijke leegstand een culturele invulling geven kan bijdragen aan de leefbaarheid in de winkelgebieden. Denk daarbij aan ruimte bieden aan beginnende kunstenaars. Gemeentelijk vastgoed kan daarnaast een belangrijke maatschappelijke functie vervullen, bijvoorbeeld als buurthuis.
Alternatieve woonvormen zoals coöperaties, woon-zorgclusters en woongroepen verwelkomen
De vraag naar nieuwe, alternatieve woonvormen met gezamenlijke voorzieningen en een gedeelde verantwoordelijkheid groeit. Nieuwe woonvormen bieden kansen aan doelgroepen om te wonen en te leven op een manier die bij hen past. Alternatieve woonvormen bieden bovendien voordelen zoals gemeenschapszin, duurzaamheid, minder vierkante meter per persoon en de mogelijkheid om ondersteuning van groepen mensen te combineren met wonen. Dat geldt ook voor alternatieve eigendomsvormen, zoals wooncoöperaties. Deze geven mensen meer zeggenschap over hun woonsituatie en vormen een antwoord op het tekort aan woningen voor groepen zoals starters. Nu is vaak de grondprijs leidend bij verkoop van grond. Daardoor zijn commerciële ontwikkelaars in het voordeel. Door meer aandacht voor het maatschappelijk nut bij de verkoop van gemeentelijke grond kan de gemeente alternatieve woonvormen en maatschappelijke functies stimuleren. We maken hierbij gebruik van de lessen uit Rotterdam en betrekken landelijke organisaties met ervaring met alternatieve woonvormen.
Bij nieuwbouw inzetten op bereikbaarheid met het openbaar vervoer en de fiets en verlagen van de parkeernormen
Meer ruimte voor mensen en minder ruimte voor auto’s, dat is de stad van de toekomst wat GroenLinks betreft. We hebben steeds meer woningen binnen onze stadsgrenzen nodig en onze mobiliteit verandert. De mobiliteitsvisie die onder leiding van onze wethouder in de afgelopen periode is gemaakt was een mooie start. Het uitgangspunt daarvan: geen parkeernormen meer, maar mobiliteitsnormen.
Bereikbaarheid van nieuwbouw willen we niet meer afmeten aan het aantal parkeerplekken, maar aan de bereikbaarheid op de fiets, met het ov, lopend én met de (deel-)auto. Dit heeft gevolgen voor de bouw van nieuwe woningen: niet ieder huis heeft een of meerdere parkeerplaatsen voor de deur nodig: goede, duurzame bereikbaarheid is de norm.
Bouwen binnen de grenzen van de huidige bebouwing
Het uitgangspunt van GroenLinks is dat we niet bouwen in het huidige groen in en rond onze stad. Op deze manier laten we groene ruimte en biodiversiteit intact en is er geen extra infrastructuur nodig voor (openbaar) vervoer en elektriciteit. Zogeheten ‘inbreiding’ leidt tot minder extra autoverkeer: voorzieningen, sport en werk zijn over het algemeen via openbaar vervoer of de fiets bereikbaar. Bovendien voegen we door inbreiding iets toe aan de huidige bebouwing, die aantrekkelijker wordt dankzij herstructurering en nieuwbouw. We willen openbaar vervoer en bestaande voorzieningen beter benutten en het draagvlak voor het ontwikkelen en verbeteren ervan laten toenemen. Ook helpt inbreiding bij het streven naar beter gemengde wijken en dus minder segregatie.
In Schiedam zijn de plannen voor Schieveste en Nieuw-Mathenesse hier goede voorbeelden van. In plaats van bouwen in het groen, vormen we al bebouwde delen van de stad om tot woningen. We kiezen hierbij voor locaties die goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer. Cruciaal is dat inbreiding niet ten koste mag gaan van de leefbaarheid, groene ruimte en het karakter van de gemeente. Bij elk plan voor woningbouw binnen de stad willen we daarom vooraf vaststellen wat de bijdrage van het plan is aan de groene en maatschappelijke voorzieningen in de wijk. Het gaat er niet alleen om meer woningen te krijgen, maar voor bestaande bewoners moeten er ook voordelen zijn.
Dakloosheid aanpakken door Housing First
Dakloosheid wordt nu meestal gezien als een gezondheidsprobleem; de woning is vaak het sluitstuk van een GGZ-traject en schuldsanering. Wij draaien het om: dakloosheid is een woonprobleem en een dak boven het hoofd is essentieel voor herstel. We willen een dak boven het hoofd zonodig combineren met een intensief zorgtraject dat de overige problemen aanpakt, volgens de aanpak van Housing First.
Uitbuiten van huurders aanpakken
Voor het verhuren van een woning of kamer is een vergunning verplicht. Wie huurders uitbuit, niet zorgt voor fatsoenlijke woonomstandigheden of discrimineert bij het toelaten van huurders, verliest die vergunning. Mede dankzij onze inzet is er de afgelopen periode al een verhuurdersvergunning voor kamerverhuurders ingevoerd en kan de gemeente bestuurlijk optreden tegen huurdersuitbuiting. Deze maatregelen breiden we verder uit naar een vergunning voor alle verhuurders. Hiermee kunnen we een einde maken aan wantoestanden op de vrije markt voor kamer- en appartementenverhuur. Onder die wantoestanden vallen onder andere: extreem hoge huren, verhuurders die zonder toestemming de woonruimte betreden, achterstallig onderhoud en discriminatie bij het toewijzen van een woning. Met name studenten, werkende jongeren en arbeidsmigranten zijn hiervan de dupe.
Grootschalig bouwen voor studenten en beperken van de ‘verkamering’ waar dit tot overlast leidt
‘Verkamering’ betekent het opknippen van gezinswoningen in losse kamers en die afzonderlijk verhuren, vaak ook nog tegen hoge prijzen. Dit zorgt voor onevenredig hoge woonlasten voor bijvoorbeeld studenten. Huisjesmelkers profiteren hier rijkelijk van. Het leidt in onze oudere wijken ook nogal eens tot overlast. In de afgelopen periode is in Schiedam een verbod op woningsplitsing ingevoerd in kwetsbare wijken. Waar nodig breiden we die uit om overlast te beperken. Om te voorkomen dat het tegengaan van verkamering de woningnood onder de groepen die vaak op kamers wonen verder vergroot, bouwen we fors meer woningen voor deze groep. Dit doen we door te sturen in nieuwbouwprogramma’s zoals Schieveste of via versnelde transformatie van leegstaande kantoren en gemeentelijk vastgoed.
Onderhoudsverplichting
GroenLinks wil dat de gemeente het achterstallig onderhoud van woningen in diverse wijken stevig aanpakt door onder andere een hard aanschrijvingsbeleid richting verhuurders die hun woningen niet goed onderhouden en laten verkrotten. Het inzetten van onteigeningsprocedures wil GroenLinks niet schuwen als een verhuurder blijft weigeren aan zijn onderhoudsverplichtingen te voldoen.
Zorgen voor goede huisvesting van seizoenswerkers en arbeidsmigranten
Wat GroenLinks betreft mogen bedrijven alleen nieuwe seizoenswerkers aanstellen als zij ook voor fatsoenlijke huisvesting in de buurt zorgen. Arbeidsmigranten die zich permanent willen vestigen hebben recht op fatsoenlijke woningen, bij voorkeur in de regio waar zij werken. Voordat bedrijven toestemming krijgen voor bedrijfsactiviteiten waarvoor arbeidsmigranten nodig zijn, wordt nagegaan of er voldoende fatsoenlijke huisvesting beschikbaar of te realiseren is. Gemeenten in de regio waar veel bedrijven een beroep doen op arbeidsmigranten spreken we aan op hun verantwoordelijkheid.
Particuliere woningverbetering bevorderen en een servicepunt energiebesparing voor huurders inrichten
Het Servicepunt Woningverbetering ondersteunt al jaren eigenaren van woningen bij verbetering en verduurzaming van hun huis. Dat goede werk zetten we de komende jaren voort. Ook huurders zijn gebaat bij advies over verduurzaming en besparing. Daarom breiden we het servicepunt uit met een loket waar huurders terecht kunnen voor advies over energiebesparing in hun woning.
Woonoverlast aanpakken en stoppen met de dure en discriminerende ‘Rotterdamwet’
Schiedam zet al jaren hard in op de aanpak van woonoverlast. GroenLinks steunt veel van deze aanpakken. Daarbij denken we aan de regisseur woonoverlast, het interventieteam woonoverlast, maatregelen tegen woningsplitsing en kamerverhuur in kwetsbare wijken en de bestuurlijke aanwijzing door de burgemeester voor notoire overlastgevers. De ‘Rotterdamwet’ die in Schiedam is ingevoerd voorkomt dat bepaalde mensen in aangewezen wijken mogen wonen. De uitvoering hiervan is enorm duur en discrimineert groepen, terwijl het effect in Schiedam en heel Nederland nog nooit is aangetoond. Daarom stoppen we met de Rotterdamwet zodat we meer tijd, geld en energie kunnen besteden aan maatregelen die wel werken.