De uitvoering zal echter voor een belangrijk deel lokaal gebeuren. Het behalen van de klimaatdoelstellingen – om daarmee verdere opwarming van de aarde te voorkomen – zal óók in Schiedam grote veranderingen brengen. Gemeenten hebben de regie over de lokale energietransitie. Zij zijn het die ervoor moeten zorgen dat in 2050 alle huishoudens aardgasvrij zijn en aangesloten op een nieuwe warmtebron.
Ook in de overgang naar een economie zonder afval is een cruciale rol weggelegd voor gemeenten. Zij hebben immers inkoopmacht, zijn verantwoordelijk voor de inzameling van huishoudelijk afval, voor bouwen en slopen, voor vergunningverlening en voor het lokale vestigingsklimaat. Schiedam moet dan ook doorgaan met het nemen van zijn verantwoordelijkheid.
ACTIEPUNTEN
- De energietransitie aangrijpen om fors in wijken te investeren
- De energietransitie als kans aangrijpen om de kwaliteit van woningen te verbeteren
- Mensen omscholen naar ‘groene banen’
- Experimenteren met innovatieve manieren om zonne-energie op te wekken
- Duurzame bedrijventerreinen
- Duurzame winkels en horeca
- Inzetten op verminderen van restafval
- Circulair bouwen
- Duidelijke prestatieafspraken over duurzaamheid met Woonplus
- Duurzame bronnen gebruiken bij warmtenetten
- Maximale CO2-reductie binnen de gemeentelijke organisatie
- De rode loper uitrollen voor energiecoöperaties
- Met ‘wortel en stok’ zorgen dat bedrijven meedoen in de energietransitie
- Inwoners gaan een centrale rol spelen in de lokale energietransitie
- De gemeente intensiveert maatschappelijk verantwoord inkopen
De energietransitie aangrijpen om fors in wijken te investeren
De energietransitie begint in Schiedam in de wijk Groenoord. Dit is om technische redenen een wijk die haalbaar en betaalbaar als eerste van het aardgas af kan. Maar Groenoord heeft, net als andere wijken in Schiedam, meer aandacht nodig dan alleen die energietransitie. Maar al te vaak maken Schiedammers zich noodgedwongen meer zorgen over het halen van het einde van de maand dan over de toekomst van het klimaat. De energietransitie zorgt voor grote en ingrijpende investeringen in de wijken. GroenLinks wil dat die investeringen ook leiden tot een betere kwaliteit van de openbare ruimte en een veiliger leefomgeving met meer sociale samenhang.
De energietransitie als kans aangrijpen om de kwaliteit van woningen te verbeteren
De energietransitie is een uitgelezen kans om de kwaliteit van woningen te verbeteren. Veel Schiedamse woningen zijn slecht geïsoleerd en verbruiken daardoor veel energie. Het afkoppelen van aardgas biedt kansen om het wooncomfort te verbeteren. Bovendien waken we voor energiearmoede. Aardgas zal de komende jaren fors in prijs stijgen. Als we niet met de energietransitie aan de slag gaan, treft dat bewoners in de portemonnee. De verbeteringen mogen er niet toe leiden dat de huidige bewoners niet in hun woningen kunnen blijven. Sociale huurwoningen moeten, ook na aanpassingen, onder de aftoppingsgrens blijven.
Mensen omscholen naar ‘groene banen’
De energietransitie gaat voor enorme werkgelegenheid zorgen. Nu is er al een tekort aan installateurs van zonnepanelen, komen netwerkbedrijven om in het werk en zijn begeleiders van de energietransitie moeilijk te vinden. Daarnaast is dit meer dan alleen een technische operatie: energiecoaches kunnen helpen wooncomfort te creëren. De energietransitie is dus een enorme ‘groene banenmotor’!
Experimenteren met innovatieve manieren om zonne-energie op te wekken
De ruimte voor duurzame energieopwekking is beperkt in Schiedam. Door creatief met onze ruimte om te gaan, zorgen we er toch voor dat we zoveel mogelijk energie binnen de grenzen van Schiedam kunnen opwekken.
Duurzame bedrijventerreinen
Bedrijventerreinen en werklocaties gebruiken aanzienlijk meer energie dan huishoudens. Door in te zetten op de verduurzaming van bedrijven kunnen we een belangrijke eerste stap zetten om de klimaatdoelen voor de gebouwde omgeving te realiseren. In Schiedam moeten nieuwe bedrijven én bedrijven die hun erfpacht willen verlengen al aan duurzaamheidseisen voldoen. Dit intensiveren we. Daarnaast zien we Schiedam graag als een aanjager van duurzame start-ups en sociaal ondernemers die werken aan innovatieve, creatieve oplossingen voor duurzaamheidsvraagstukken. Schiedam kan deze ondernemers ondersteunen met bemiddeling in huisvesting, met een trainingsprogramma en door samenwerking en kennisdeling stimuleren.
Duurzame winkels en horeca
Met winkeliersverenigingen en de Schiedamse afdeling van Koninklijke Horeca Nederland maken we duidelijke afspraken over afvalscheiding, duurzame logistiek en maatregelen om energieverspilling tegen te gaan. Binnen een convenant maakt Schiedam afspraken over bijvoorbeeld het gebruik van terrasverwarming, LED-verlichting en het sluiten van deuren bij lage temperaturen.
Inzetten op verminderen van restafval
Afval is een grondstof. In een ideale wereld bestaat er geen afvalverbranding en is alles herbruikbaar. Ook in Schiedam moeten we het dus makkelijker maken om afval gescheiden in te leveren. Omdat de oplossing bij de bron ligt, stimuleert Schiedam bewustzijn door een heldere communicatie en initiatieven zoals een verpakkingsvrije supermarkt.
Circulair bouwen
Schiedam staat de komende jaren voor een enorme bouwopgave. Circulariteit – waarbij kringlopen zich sluiten en afval een grondstof is – moet een vast criterium worden bij gronduitgifte, aanbestedingen en vergunningen. Binnen de toekomstige Omgevingswet stellen we scherpere eisen aan de milieuprestaties (MPG) van nieuwbouw.
Duidelijke prestatieafspraken over duurzaamheid met Woonplus
Ook woningcorporaties zijn gebonden aan de opgave om de gebouwde leefomgeving aardgasvrij te maken en te voldoen aan de CO2-doelstellingen. Schiedam maakt hier duidelijke afspraken over: onder andere over minimale energielabels, het percentage energieneutrale woningen en woningen met zonnepanelen.
Duurzame bronnen gebruiken bij warmtenetten
Het warmtenet dat door Schiedam loopt, wordt gevoed door een afvalverbrandingsinstallatie. Het is zonde om geen gebruik te maken van die restwarmte zolang die voorradig is, maar we willen zo snel mogelijk van ons restafval af en dus óók van het verbranden daarvan. Zoals Schiedam in de overeenkomst met Eneco heeft afgesproken, zorgen we ervoor dat de twee warmtenetten in Schiedam (de leiding over Noord en op termijn de leiding over Midden) gebruik zullen maken van duurzame bronnen. Te denken valt hier aan geothermie en aquathermie. De opgave is dan de Schiedamse woningvoorraad voldoende te isoleren voor warmtenetten van lage en midden temperatuur.
Maximale CO2-reductie binnen de gemeentelijke organisatie
De gemeente heeft een voorbeeldfunctie. Daarom legt de gemeente Schiedam zonnepanelen op alle gemeentelijke daken en op maatschappelijk vastgoed (scholen, sportvoorzieningen etc.). Ook zet Schiedam zich actief in voor verduurzaming in de keten (leveranciers, onderaannemers etc.).
De rode loper uitrollen voor energiecoöperaties
De meerderheid van de Schiedamse woningen bestaat uit gestapelde bouw. De Schiedammers die daar wonen, kunnen dus vaak geen eigen energie opwekken met zonnepanelen. Daarom geven we iedere inwoner van Schiedam de kans om lid te worden van een energiecoöperatie. Ook mensen zonder eigen dak of grond krijgen zo de mogelijkheid om in hun directe omgeving te investeren in duurzame energie. De gemeente ondersteunt bewonersinitiatieven, stelt daken, geluidsschermen en grond beschikbaar en start eigen postcoderoosprojecten waarbij bewoners op openbare daken in hun eigen buurt stroom kunnen opwekken.
Met ‘wortel en stok’ zorgen dat bedrijven meedoen in de energietransitie
Bedrijven zijn vaak uitstekend in staat om energie te besparen en op te wekken en zuiver om te gaan met de verantwoordelijkheden die ze naar de samenleving hebben. Schiedam wijst de bedrijven op hun plichten daar waar het gaat om overlast en uitstoot en is streng als het gaat om naleving van de Wet milieubeheer. Ook helpt Schiedam het MKB actief om besparende maatregelen door te voeren.
Inwoners gaan een centrale rol spelen in de lokale energietransitie
De energietransitie raakt alle Schiedammers, maar het is niet altijd duidelijk wat de meerwaarde ervan is. Dat is slecht voor het draagvlak. In ‘wijkgesprekken’ kunnen inwoners aangeven hoe Schiedam hun buurt kan verbeteren. Door samen te kijken hoe de energietransitie past binnen de wensen van de wijk, creëren we draagvlak van en meerwaarde voor de wijk. Via het Servicepunt Woningverbetering zorgen we per woningtype voor een stappenplan voor bewoners om hun woningen energieneutraal te maken.
De gemeente intensiveert maatschappelijk verantwoord inkopen
In 2019 ondertekende Schiedam het manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen. In dit manifest is vastgelegd dat de Schiedamse inkoop niet alleen doelmatig en rechtmatig is, maar ook rechtvaardig. Circulariteit is nu in alle aanbestedingen een criterium. GroenLinks wil nog scherpere voorwaarden voor een circulaire aanbesteding.