‘Ik wil mij graag inzetten voor de meest kwetsbare Schiedammers.’ Zo begon ik mijn betoog tijdens de behandeling van het initiatiefvoorstel witgoedregeling in de gemeenteraad van 6 februari. Ik zet mij met hart en ziel in voor de kwetsbare Schiedammers, dat is ook een van de redenen waarom ik politiek actief werd.
Ongeveer 10 jaar geleden kwam ik voor het eerst met voorkeurstemmen in de raad. Nog een onervaren broekie in de politiek. Ik merkte dat ik in die tijd niet op mijn waarde werd ingeschat: ik werd als backbencher gezien. De term backbencher verwijst naar de achterste banken, waar nieuwe onervaren parlementsleden plaatsnemen. Ze maken deel uit van een grote fractie en moeten het doen met een kleine portefeuille. Ik wilde geen backbencher zijn. Ik wilde iets voor elkaar krijgen. Ik was zeer ambitieus en zeer leergierig en ben dat tot op de dag van vandaag. In het afgelopen decennium heb ik in, maar juist ook buiten de raad veel ervaring opgedaan en heb ik veel geleerd. Over de Schiedammers, over hoe het er in de politiek aan toe gaat, maar ook over mijzelf.
Die sociale gedrevenheid kwam ik ook tegen in GroenLinks, vandaar dat ik uiteindelijk lid ben geworden van de partij. Een club mensen die niet alleen oog heeft voor de kwetsbaarheid van de inwoners van de stad nu, maar ook oog heeft voor de toekomst. Twee jaar geleden kwam ik wederom in de raad. En nu voel ik mij wel gewaardeerd. De fractie is een goed team, met een schat aan politieke ervaring en ook veel enthousiasme. Mede door hen ben ik mij verder gaan ontwikkelen als raadslid. Dat heeft er mede toe geleid dat ik een initiatiefvoorstel witgoedregeling schreef en indiende.
Ik las over witgoedregelingen in Tilburg en Katwijk. Daar krijgen mensen met een laag inkomen, die een oude energieslurpende koelkast of wasmachine hebben, een nieuw apparaat. Dat helpt de energierekening verlagen en is dus goed voor én de portemonnee én het klimaat. Dus zowel waarde voor het heden als voor de toekomst. Ik wilde dat ook de Schiedammers die dat nodig hebben een beroep op de gemeente zouden kunnen doen.
Ik verzamelde informatie en schreef een initiatiefvoorstel. Dat voorstel werd afgelopen zomer in de raadscommissie besproken. De reacties en opmerkingen van college en collega’s heb ik opgepakt om het voorstel dat GroenLinks toen deed nog sterker te maken. Ik heb het oorspronkelijke voorstel teruggenomen en de andere fracties gevraagd mee te denken. Samen met Progressief Schiedam en in overleg met de wethouder en ambtenaren is een aangepast initiatiefvoorstel gemaakt.
Ik vertel graag iets over het proces. Wethouder Zwang had aangegeven dat er vanuit het “potje armoede” geen geld beschikbaar was. Van oud-GroenLinks-wethouder Jeroen Ooijevaar kregen we de tip om eens te kijken naar het geld dat Schiedam van het Rijk krijgt om energiearmoede aan te pakken, de “Specifieke doeluitkering (SPUK) Energiearmoede”. Daar is wethouder Hamerslag verantwoordelijk voor. Ik heb hem zelf gebeld en gevraagd of hij mee wilde denken. Natuurlijk nam ik de feedback van de collega-raadsleden in de commissie van afgelopen zomer ook mee.
Ik heb koffie gedronken met wethouder Frans Hamerslag. Hij was zeer vriendelijk en behulpzaam. Ik vroeg hem of er ruimte in de SPUK Energiearmoede is en of ik dat kon gebruiken voor mijn initiatiefvoorstel. Hij was zeer begripvol en zei dat hij erover na zou denken. Hij moest het nog bespreken met zijn staf. Een paar weken later kreeg ik bericht en mocht ik weer op de koffie komen. Het was een zeer constructief gesprek met zeer professionele en capabele ambtenaren en de wethouder. We spraken in grote lijnen af hoe het initiatiefvoorstel gefinancierd zou kunnen worden.
Daarna heb ik via e-mail en telefonisch veel contact gehad met de ambtenaren. Ook heb ik het een en ander met John Maris van Progessief Schiedam besproken en zijn feedback in het voorstel verwerkt. En niet alleen dat: de fractie van PS, ook de partij van de wethouder, zou mede-initiatiefnemer worden. Met de wethouder en de ambtenaren spraken we af dat het voorstel in december 2023 behandeld zou kunnen gaan worden in de gemeenteraad. Omdat het inmiddels oktober was, leek haast geboden. De wethouder had echter meegedacht en omdat het om een aangepast voorstel ging, gingen we ervan uit dat het college niet opnieuw de maximale reactietermijn van vier weken nodig zou hebben. Volgens Hamerslag zou er binnen een week een positieve reactie moeten kunnen liggen. Dat gaf een beetje lucht.
Toch naderde de deadline voor het aanleveren van het voorstel opeens snel. Mijn partner beviel in de eerste week van november van een prachtige dochter, onze tweede. Ik sliep drie nachten op een slaapbankje in het ziekenhuis. Het was niet oncomfortabel, maar het waren wel korte nachten. Vooral omdat die kleine na een paar uurtjes wakker werd. De laatste nacht in het ziekenhuis kon ik niet bij ze zijn, omdat het initiatiefvoorstel zo af moest. Ik wilde het nog naar John Maris mailen voor het aangepaste voorstel werd ingediend. Nadat ik de feedback van John had verwerkt en zijn vragen beantwoord, heb ik maandagochtend het initiatiefvoorstel naar de griffier gestuurd. Precies op tijd voor de vergadering van de agendacommissie, die de agenda’s bepaalt van de komende vergaderingen van de gemeenteraad. Het was gelukt: de deadline was gehaald! De agendacommissie bepaalde dat het voorstel op de agenda kwam van de commissie en de raad. Met één mits: wethouder Hamerslag moest ervoor zorgen dat het college binnen een week met een reactie zou komen.
Maar een week werden vier weken en de reactie van het college was allesbehalve positief.
Toen brak m’n klomp. Een wethouder die eerst positief en behulpzaam was, komt nu met een negatieve reactie. Het college heeft blijkbaar in meerderheid besloten het voorstel toch af te wijzen en had de wethouder teruggefloten. Hamerslag was, volgens eigen zeggen, niet tegen het initiatiefvoorstel. Immers, dit gewijzigde voorstel is mede in samenspraak met hem tot stand gekomen. De ambtenaren hadden zelfs de witgoedleverancier op de Monseigneur Nolenslaan al bezocht.
Bij de behandeling prees iedereen het initiatiefvoorstel: “Het gebeurt niet vaak dat raadsleden de tijd en moeite nemen om zelf een voorstel te schrijven, veel waardering daarvoor.” “Een zeer sympathiek voorstel!” Overigens is de term sympathiek minder sympathiek dan het lijkt. In de politiek is dit vaak een indicatie dat een voorstel wel positief wordt geduid, maar niet wordt gesteund. En dat bleek, want op sympathiek volgde dat de tegenstanders het geld liever ergens anders aan uit wilden geven.
Uiteindelijk stemden bijna alle partijen tegen het voorstel, alleen GroenLinks, Progressief Schiedam en de PvdA stemden voor. Een goed voorbeeld van dualisme, dat wel: een oppositiepartij en twee coalitiepartijen die een voorstel steunen. Een links blok, dat wel oog heeft voor de Schiedammers die het minder breed hebben en daarnaast kijken naar de toekomst.
Wat mij opviel is dat niemand de wethouder vroeg of hij daadwerkelijk met mij had samengewerkt. Ook hebben journalisten dat niet gevraagd. De wethouder deed in de gemeenteraad alsof zijn neus bloedde. Ook hoor ik verhalen over dingen die zich in de spreekwoordelijke achterkamertjes hebben afgespeeld. Als die verhalen waar zouden zijn, dan zou dat bevestigen dat politiek ook lelijke kanten heeft.
Het initiatiefvoorstel heeft het uiteindelijk dus niet gehaald. De meeste partijen struikelden over de rechtsongelijkheid. Ze vonden dat maar een deel van de kwetsbare Schiedammers geholpen zou worden. Op de vraag van John Maris om het bedrag dan te verhogen en daarmee de hele doelgroep te helpen, werd het stil. Doodstil!
Ik laat me hier niet door uit het veld slaan! Ik blijf me inzetten voor de meest kwetsbare Schiedammers. Even op adem komen en dan weer aan de slag om nieuwe voorstellen te doen om de meest kwetsbare Schiedammers uit hun uitzichtloze situatie te bevrijden.